Erektil Disfonksiyon Nedir, Nedenleri ve Tedavi Seçenekleri

Cinsel birliktelik için yeteri kadar sert bir ereksiyon yaşayamamak ve ereksiyon süresinin yeteri kadar uzun olmaması erektil disfonksiyon olarak bilinir. İktidarsızlık tabiri de halk arasında erektil disfonksiyonu tanımlamak için sıkça kullanılır. Belirli zamanlarda ereksiyon ile ilgili çeşitli sorunlar yaşamak her zaman çok ciddi bir durumun habercisi değildir ve endişe etmek gerekmez. Bunun yanı sıra uzun süredir devam eden ve sık olarak yaşanılan erektil disfonksiyon ciddi özgüven eksikliği, stres ve ilişkide bir takım problemlere yol açarak günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir. Ereksiyonun gerçekleşmemesi, yeteri kadar sürmemesi, sertliğin sürdürülememesi gibi durumlar kalp hastalığı gibi çeşitli problemlerin işareti olabilir ve bu gibi durumlarda tedavi de oldukça önemlidir. Erektil disfonksiyon nadir görülen bir durum değildir ve özellikle altta yatan herhangi bir hastalığın atlanmaması için mutlaka uzman bir üroloji doktoruna danışmayı gerektirir. Bazı vakalarda altta yatan hastalığın tedavisi ile birlikte erektil disfonksiyon da ortadan kaldırılmış olur. Diğer durumlarda ise ilaç terapileri, penil enjeksiyon, ESWT terapisi, vakum cihazları ve mutluluk çubuğu gibi çok çeşitli tedavi yaklaşımları tercih edilebilir.¹

Erektil Disfonksiyon Nedir?

Ereksiyon, penisteki kan akışının ve kan miktarının artmasıdır. Cinsel uyarılma ya da temas nedeniyle kan akışı uyarılabilir ve ereksiyon gerçekleşebilir. Penisteki damarlarda dolaşan kan miktarı arttıkça penis sertleşir ve ereksiyonun devam ettirilmesi için penil damarlar daralır. Damarların ilerleyen süreçte gevşemesi ve kan akışının azalması ile ereksiyon sona erer. Erektil disfonksiyon, cinsel ilişkiyi gerçekleştirmek için penisin yeteri kadar sertleşmemesi ve sertliğin sürdürülememesi durumudur. Zaman zaman ortaya çıkan erektil disfonksiyon şikayetleri nadir değildir ve bir hastalığın habercisi olmayabilir. Stresli dönemlerde, beslenme, egzersiz gibi çeşitli yaşam tarzı değişikliklerine bağlı olarak ya da diğer sosyal nedenlerle de erektil disfonksiyon semptomları ortaya çıkabilir. Bu semptomların şiddetli ve devamlı olması hiçbir yaş grubunda normal kabul edilmez ve uzman bir doktorun muayenesini, gerekli durumlarda ise ileri tetkikler ile araştırma gerektirir. Erektil disfonksiyon, libido eksikliği, orgazm ve boşalma gibi sorunlar ile de ilişkilendirilebilir.

Erektil Disfonksiyon Neden Olur?

Erkeklerde cinsel olarak uyarılma süreci oldukça karmaşık bir mekanizmaya sahiptir ve beyin, hormonlar, duygu ve düşünceler de dahil olmak üzere kaslar, sinirler ve kan damarları ile de ilişkilidir. Bu faktörlerden herhangi birinde meydana gelen bozukluk nedeniyle erektil disfonksiyon şikayetleri ortaya çıkabilir. Yoğun stres, kaygı bozuklukları, panik atak, depresyon gibi çeşitli ruhsal problemler de erektil disfonksiyon için önemli risk faktörleri arasında yer alır. Bazı vakalarda erektil disfonksiyonun nedeni fiziksel olarak herhangi bir hastalığa ek olarak psikolojik sorunların varlığı da olabilir. Yoğun stres ve kaygı var olan ereksiyon kusurunu daha da şiddetli hale getirebilir. Erektil disfonksiyon vakalarının çoğunda altta yatan problem fizikseldir. Erektil disfonksiyon nedenleri başlıca aşağıdaki gibi özetlenebilir.

• Kalp ve damar hastalıkları
• Ateroskleroz (kan damarlarında plak oluşumu ve tıkanıklık)
• yüksek kolesterol seviyeleri
• Yüksek tansiyon
• Şeker hastalığı (Tip 1 ve tip 2 diyabet): Yapılan bir çalışmanın sonucuna göre diyabet hastası bir erkekte erektil disfonksiyon görülme olasılığı yaklaşık yüzde elli olarak gösterilmiştir. Diyabet hastalarında çok yüksek düzeyde bulunan kan şeker, vücuttaki tüm kan damarı ve sinir yapısına zarar verdiği gibi penil arter ve sinirlere de zarar verir.
• Obezite
• Hipotiroidizm
• Multiple Skleroz
• Parkinson Hastalığı
• Metabolik Sendrom (insülin direnci, hipertansiyon, hiperkolesterolemi ve bel bölgesinde yağlanma artışı ile karakterize bir sendrom)
• Prostat kanseri ya da prostat kanseri tedavisine bağlı gelişen komplikasyonlar
• Düşük testosteron seviyeleri
• Alkol, madde ya da sigara bağımlılığı
• Bazı ilaçlar
• Pelvik bölge ilişkili cerrahi girişimler
• Travmalar
• Peyronie Hastalığı (peniste meydana gelen skar dokusu)

Cinsel istek, heyecan gibi durumlar beyin tarafından kontrol edilir ve ereksiyonda kilit role sahiptir. Beyin fonksiyonlarını etkileyen pek çok durum cinsel duygular üzerinde olumlu etkilere neden olabildiği gibi erektil disfonksiyona da neden olabilir, erektil disfonksiyon belirtilerini kötüleştirebilir. Erektil disfonksiyona neden olabilen çeşitli tetikleyiciler depresyon, anksiyete (kaygı bozukluğu), stres, uyku bozuklukları, partner ile iletişim sorunları gibi sıralanabilir.

Erektil Disfonksiyon Belirtileri

Cinsel aktiviteler sırasında gereken sertlik halinin sürdürülmesinde zorluk ya da sertleşmenin olmaması erektil disfonksiyonun en sık görülen ve en belirgin semptomları arasında yer alır. Cinsel isteğin azalması (libido kaybı) da erektil disfonksiyon semptomları arasında gösterilebilir. Erektil disfonksiyon ile ilişkili cinsel bozukluklar başlıca şöyle özetlenebilir.

• Erken boşalma
• Geç boşalma
• Orgazm olamama

Bu gibi belirtiler sık olarak görülüyor, ortalama 3 ay gibi bir süreyi geçiyor ve zamanla şiddetli bir hal alırsa mutlaka uzman bir doktora danışılmalıdır.

Erektil Disfonksiyon Yol Açan Etmenler

Yaşlanma ile birlikte ereksiyon kusurlarının ortaya çıkma riski de artar. Ereksiyon gecikebilir, kısa sürebilir ya da yeteri kadar güçlü olmayabilir. Bir takım risk faktörleri erektil disfonksiyona yol açabilir ya da durumu daha kötü hale getirebilir.

• Eşlik eden bazı hastalıklar: Başta şeker hastalığı olmak üzere kalp ve damar hastalıkları, siroz gibi karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları ya da kanser erektil disfonksiyon ile ilişkili olabilir.
• Tütün kullanımı: Tütün, özellikle uzun süreli kullanımında damar yapısını bozarak ve kan akışını olumsuz etkileyerek çeşitli hastalıklar ile birlikte erektil disfonksiyona yol açabilir.
• Beden kitle indeksinde yükseklik: Fazla kilolu ya da obez olmak
• Bazı tedavi prosedürleri: Prostat ameliyatı ya da kanser tedavisinde kullanılan radyoterapi sonrası
• Travmalar: Peniste meydana gelen yaralanmalar, özellikle sinir ve kan damarı yaralanmaları
• Bazı ilaçlar: Depresyon nedeniyle reçete edilen bazı ilaçlar, antihistaminikler, tansiyon ilaçları, bazı ağrı kesiciler ve prostat ilaçları
• Psikolojik problemler: Stres, anksiyete, depresyon, panik bozukluk
• Alkol ya da madde kullanımı

Özetlenen çeşitli durumların yanında Peyronie hastalığı adı verilen bir durum da erektil disfonksiyona neden olabilir. Prostat, mesane ve kolon kanseri ameliyatları da erektil disfonksiyon gelişimine katkı sunabilir.

Erektil Disfonksiyon ile Başa Çıkmak İçin Alınabilecek Önlemler

Erektil disfonksiyonun önlenmesinde en önemli ve kilit yol yaşam tarzı değişikliği ile birlikte stres yönetimi gibi yaklaşımlar ile ruh sağlığının iyileştirilmesidir. Altta yatan hastalıkların erken ve doğru tedavisi de tedavi başarısını artıran ve çoğu durumda erektil disfonksiyonu önlemek için önemlidir. Şeker hastalığı, kalp ve damar hastalıkları gibi kronik sağlık problemlerinde tedavi planına uyum sağlamak ve düzenli kontrolleri aksatmamak, sigara başta olmak üzere alkol ya da madde gibi bağımlılıklardan kurtulmak, gerekirse destek almak, düzenli egzersiz yapmak, dengeli ve sağlıklı beslenmek alınacak önlemlerin başında yer alır.

Erektil Disfonksiyon Nasıl Teşhis Edilir?

Erektil disfonksiyon tanısında ilk olarak uzman bir doktor tarafından alınan kapsamlı bir öykü ve ayrıntılı bir fiziki muayene yer alır. Görülen semptomların altta yatan herhangi bir hastalığın habercisi olup olmadığını anlamak amacıyla geçmiş hastalıkların sorgulanması ve tıbbi öykünün eksiksiz alınması oldukça önemlidir. Ne kadar sık ve ne kadar süreyle erektil disfonksiyon şikayeti olduğu, cinsel istek olup olmadığı, sabah ya da gece yarısı sertleşme varlığı, tetikleyici faktörler, cinsel birliktelik sıklığı, ilaç kullanımı, bilinen bir hastalık varlığı gibi çeşitli sorulara cevap aranır. Tanıya yardımcı olacak çeşitli yaklaşımlar da gerekli durumlarda tercih edilebilir. Bu yaklaşımlar ultrasonografi gibi görüntüleme tetkikleri ile birlikte idrar ve kan testleri gibi rutin prosedürleri içerebilir.

Erektil Disfonksiyon Tedavi Seçenekleri

Erektil disfonksiyon tedavisinde esas hedef altta yatan bir hastalık varsa bu hastalığın tanısı ve tedavisidir. Varsa altta yatan problemin tespitinden sonra uygun tedavi yaklaşımları tercih edilebilir. Normal cinsel fonksiyonların geri kazanılmasını sağlayan tedavi yaklaşımları cerrahi ve cerrahi olmayan tedaviler olarak ayrılabilir. Cerrahi tedaviler penil protez ameliyatı (mutluluk çubuğu) ve penil vaskülarizasyon cerrahi operasyonları olabilirken cerrahi olmayan tedaviler arasında cinsel terapi, kegel egzersizi, yoga gibi çeşitli aktiviteler, akupunktur ve çeşitli ilaçlar yer alabilir.

İlaç Terapileri

Penisteki kan akışını artıran ve damarları genişleten sildenafil gibi çeşitli etken maddeli ilaçlar erkeklerde cinsel fonksiyonların geliştirilmesi ve iyileştirilmesi amacıyla uzman bir doktor tarafından kontrollü olarak reçete edilebilir. Bu gibi ilaçların en sık görülen yan etkileri arasında baş ağrısı, görme bozukluğu, yüzde kızarma ve burun tıkanıklığı olarak sıralanabilir.

Cinsel Terapiler

Erektil disfonksiyonun nedeni diyabet gibi fiziksel bir hastalık olduğu vakalarda bile psikolojik durumun hastalığın üzerine olumsuz etkileri olabilir. Uzman bir cinsel terapist ile planlanan seanslar ve danışmanlık hizmeti pek çok erkek için çok olumlu sonuçlar vermektedir. Cinsel terapide kaygı, korku ve suçluluk gibi duygular ele alınır, stres ile baş etme yöntemleri geliştirilir ve partner ile olan ilişkinin sağlıklı hale getirilmesi amaçlanır.

Penil Enjeksiyonlar

Ereksiyon oluşması için bir takım ilaçların penise doğrudan enjeksiyonu kan damarı, sinirler ya da psikolojik nedenli erektil disfonksiyon tedavisinde tercih edilebilir. Sık görülen yan etkileri ağrı ve penil skarlaşmadır. (penis dokusunda sertleşme ve hareket kısıtlılığı)

ESWT Terapisi

ESWT tedavisi şok dalga terapisi olarak da bilinen ancak Avrupa Üroloji Derneği tarafından hazırlanan rehbere göre erektil disfonksiyon tedavisinde yeteri kadar iyi sonuçlar vermeyen ve standart kullanımı olmayan bir tedavi yaklaşımıdır. Mutluluk çubuğu ameliyatı, erektil disfonksiyonun tedavisinde daha başarılı olması ve kalıcı çözüm sunması nedeniyle şok dalga terapisine tercih edilir.

Vakum Cihazları

Vakum cihazları ile erektil disfonksiyon tedavisinde sık tercih edilen tedavi yaklaşımları arasındadır. Bu cihazlar penis üzerine yerleştirilerek vakum etkisiyle havayı dışarı verir ve peniste kan akımının artmasına dolayısıyla da ereksiyonun sürdürülmesine yardımcı olur. Bu yaklaşım rahatsız edici olması, partner ile olan iletişimde sorun olabilmesi ve manuel uygulanması gibi nedenlerle hastalarda çok iyi sonuçlar vermez.

Mutluluk Çubuğu

Penil protez ameliyatları mutluluk çubuğu olarak bilinir genellikle iki çeşittir. Şişirilebilir ve tek parçalı (malleable) tipik olarak son tercih tedavi yaklaşımıdır ve hastaların büyük çoğunluğunda kalıcı çözüm sağlar. Şişirilebilir implant ile penisin sertleşmesi ve büyümesi için bir pompa mekanizması kullanılır. Tek parçalı protezlerde ise penisin duruşu el ile ayarlanabilir. Erektil disfonksiyon tedavisi için mutluluk çubuğu tedavisi sonrası hastalar istedikleri zaman erekte olabilme şansına sahiptir. Penis protezi orgazm, boşalma gibi fonksiyonları olumsuz etkilemediği ve gerçek bir ereksiyona çok benzediği için partnerler için de güzel bir seçenektir.

Mutluluk çubuğu ameliyatı genellikle bir ya da birkaç küçük kesi ile yapılan, çok komplike olmayan ameliyatlardır. Ameliyat sonrası komplikasyonlar çok sık görülmez ancak enfeksiyon ve mekanik cihazın arızası görülme riski olan komplikasyonlar arasındadır. İyileşme süresi ortalama 2 ile 4 hafta arasında değişiklik gösterebilir. İyileşme ve fonksiyonların geri kazanılması hastadan hastaya değişkenlik gösterir. Cinsel aktiviteye dönüş için genellikle 4 hafta beklenmesi tavsiye edilir. Şiddetli ağrı, ateş, kesi yerlerinde kanama gibi durumlarda bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir.

Pek çok hasta için erektil disfonksiyon çeşitli tedavi yaklaşımları sayesinde iyileştirilebilir. Tedavi planlaması hastanın özelliklerine, ihtiyaçlarına, semptomların şiddetine ve önceki tedavi basamaklarından aldığı yanıta göre değişkenlik gösterir. Sürecin uzman bir doktor ile yönetilmesi tedavi başarısını artırmak, komplikasyon riskini azaltmak ve psikolojik olarak olumlu sonuçlar almak açısından oldukça önemlidir. Penil protezlerin önemli bir kısmı Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmaktadır. SGK’nın ödeme şartları ve mutluluk çubuğu tedavisi hakkında daha detaylı bilgi almak için sitemiz üzerinden “Bilgi İsteme Formu” vasıtası ile bizimle iletişime geçebilirsiniz.